Tıraş Tarihinde Zaza Ürünleri
Bazen, önceki nesillerin yarattığı değerler, yeni neslin gözünden kaçabiliyor dostlar. Bizler, geleneksel tıraşa gönül vermiş insanlar olarak, bu değerleri korumak ve aktarmak gerektiğini düşünüyoruz. Bu nedenle, bu yazımızda hem ülkemiz için, hem de tıraş dünyasında son derece önemli bir yere sahip olan Zaza markasını ele alıyoruz.
Zaza’nın hikayesi nasıl başladı?
1900 yılında, Gürcü bir ailenin ferdi olarak dünyaya gelen Paul Zazadze, 1917 yılında üniversite eğitimi için İstanbul’a gelir. Bir yandan eğitimini sürdürürken bir yandan da Tahtakale'deki Gürcü'lerin yanında çalışmaya başlar. Burada, Gürcü Kilisesi’nin başrahibi olan dayısının yanında kalan Paul Zazadze, Rusya’da çıkan Bolşevik İhtilali sebebiyle ülkesine dönemez. İçindeki ticaret ateşi yanmaya başlayan Zazadze, okulu bırakarak ticarete atılır. 1924 yılında kendisine Amerikan vizesi çıkmış olmasına rağmen, İstanbul’u çok sevmiş olacak ki, Amerika’ya gitmez. Zazadze, ilk dükkanını Tahtakale Baltacı Han’da, Haliz İngiliz Çelik Mamulatı Satış Mağazası adıyla açar. Burada gaz lambasından usturaya, makastan pikap iğnesine, çakıdan bıçağa çeşitli ürünlerin ticaretini yapmaktadır. Kısa zamanda Tahtakale’nin en iyi tanınan esnafı olur. Hatta, yanan Baltacı Han'ı satın alıp restore ederek, adını Zaza Han olarak değiştirecektir.
1931 yılına kadar Almanya'dan ithal ettiği jiletlerin satışını yapmakta olan Zazadze, 1931 yılında Türkiye'nin ilk, dünyanınsa üçüncü tıraş bıçağı fabrikasını kurar. Burada jiletler dışında talk pudrası, tıraş sabunu gibi çeşitli kozmetik ürünleri de üretilir ve çok başarılı olur. Zaza markası öylesine bir atılıma geçer ki burada Zaza, Kartal, Lord, Paul gibi 60’dan fazla alt marka hem yurt içi hem de yurt dışı pazarı için üretilecektir.
O dönemlerde pek çok irili ufaklı üretimhane, Zaza markası için makastan, tıraş sabununa, talk pudrasından, briyantine kadar üretim yapmaktadır. Ürün gamının genişlemesiyle Zaza markası bütün Anadolu’da tanınır ve bakımlı beylerin favorisi olur.
50'ler ve 60'larda Almanya, Fransa ve İngiltere’de üretilen çok kaliteli usturalar bütün dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. Zaza’da kendi markası altında Solingen, Almanya’da yaptırdığı usturaları Türkiye pazarına sunar. Çelik ürünleriyle meşhur Solingen’ den gelen bu usturalar, kaliteli işçilikleri, sert ve gevrek çelikleriyle bugün bile antika meraklıları ve ustura severler tarafından aranan ürünlerdir; ve beğenilerek kullanılmaktadır.
1956’da ailenin ikinci nesli, Simon Zazadze'nin London School of Economics'de iktisat doktorasını tamamlamasını takiben, Kartal Çelik Eşya Fabrikasının kurulmasıyla, dönemin meşhur Kartal yaprak jiletleri üretilmeye başlanır. 1960 ise Zaza için oldukça önemli bir yıl olacaktır: Jewel ve Wilkinson firmalarıyla ortaklaşa çalışarak ilk paslanmaz çeliğe sahip tıraş bıçaklarını üretirler. 1964 yılında Amerikan Perma-Sharp firmasıyla ortak olur; akabinde firmanın isim haklarının satın alınmasıyla Perma-Sharp'ı bir Türk markası haline getirir. Bu, Türkiye tıraş pazarı için oldukça büyük bir adımdır. O güne kadar Türkiye’de üretilen en kaliteli yerli jiletler Perma-Sharp markasıyla 1991 yılına kadar üretilir ve tüm dünyada tercih edilen bir marka olur. Perma-Sharp daha sonra Gillette tarafından satın alınarak üretim Rusya’ya kaydırılmıştır.
Simon ve Paul Zazadze, sadece Perma-Sharp ile yetinmez, 1960-80 yılları arasında çalışarak, Bic ile birlikte dünyanın ilk kulan at tıraş bıçağını icat eder. İngiltere, Fransa, Kuzey İrlanda ve Bulgaristan’da tıraş bıçağı fabrikaları kurarak uluslararası camiada tanınan bir oyuncu haline gelir.
Disiplinli, çalışkan, başarılı ve dürüst bir ticaret adamı olarak tanınan Paul Zazadze, 1989 yılında vefat eder. İstanbul Ticaret Odasının kayıtlı en eski firması (1 no'lu kayıt) olup, aynı zamanda da dünyanın üçüncü eski tıraş bıçağı fabrikasıdır. Zaza markası, bugün Rusya, İran, Irak, Suriye, Ürdün, Lübnan, Cezayir ve Fransa’da iyi bilinen bir marka olup her yıl yüz milyonlarca tıraş bıçağı satışı yapmaya devam etmekte ve pek çok firmaya teknolojik destek sağlamaktadır.
Yolculuğuna Zazadze Ailesi'nin üçüncü nesliyle devam eden Zaza Grubu, bugün yine aynı adreste, tıraş ve erkek bakımı konusunda son derece kaliteli ürünler sunmakta ve kendisini her daim geliştirmeye devam etmektedir.
Kaynak: Razorus